2 listopada 2021
Na temat autyzmu coraz więcej i częściej się mówi poza szkolnymi gabinetami pedagogicznymi i poradniami terapeutycznymi. Szeroka debata społeczna nie dziwi. Głównym powodem jest rosnąca liczba przypadków autyzmu i jego spektrum (ASD), które są diagnozowane w Polsce i na świecie. Obecnie zaburzenia te mogą występować u jednego dziecka na 150. Ze względu na fakt, że lawinowo rozprzestrzeniają się nieprawdziwe informacje, mające negatywny wpływ na osoby autystyczne i ich rodziny, Instytut Studiów Podyplomowych postanowił zorganizować cykl bezpłatnych webinarów na temat autyzmu.
Instytut Studiów Podyplomowych zaprasza wszystkich zainteresowanych tematyką autyzmu, a w szczególności: nauczycieli wszystkich szczebli edukacji szkolnej, terapeutów, rodziców dzieci ze spektrum autyzmu, słuchaczy studiów pedagogicznych i psychologicznych. Udział w webinarach ISP jest bezpłatny. Sami Państwo decydują, w ilu wykładach chcą wziąć udział i które zagadnienia są dla Państwa najbardziej interesujące.
– Uświadamiamy, uczymy, obalamy mity i dajemy praktyczne rozwiązania, które nauczyciele, terapeuci i najbliżsi osób z autyzmem i ASD mogą wdrożyć na co dzień – mówi Ewa Plura, pedagog specjalny z 25-letnim doświadczeniem, wykładowca ISP.
Począwszy od października do 15 grudnia br. w każdą środę, w godz. 18.00–19.30, Ewa Plura będzie przybliżać tematykę funkcjonowania zmysłów u osób ze spektrum autyzmu i przedstawiać nowoczesne podejście terapeutyczne, którego nauczyła się podczas wizyt studyjnych w USA.
***
W pierwszym, w dużej mierze wprowadzającym wykładzie pt. „Rola zmysłów w rozwoju poznawczym osób z ASD”, wygłoszonym 21 października za pośrednictwem profilu facebookowego ISP, Ewa Plura podkreśliła, że w pracy z dziećmi autystycznymi i ze spektrum autyzmu trzeba posiadać odpowiednią wiedzę. To oczywiste, ale co to oznacza? Według Ewy Plury wiedza terapeuty to wypadkowa jego doświadczenia i umiejętności interpersonalnych. – Dlaczego dziecko zachowuje się tak, a nie inaczej? Dlaczego odmawia współpracy? Szukanie przyczyn jest kluczowe – mówi Ewa Plura.
Ponad 90 proc. dzieci autystycznych ma zaburzenia zmysłowe. Odczytywanie różnych zjawisk i ich przetwarzanie jest u nich zachwiane. – Przez 25 lat pracy nie spotkałam osobiście autystycznego dziecka, które nie miałoby zaburzeń zmysłowych. Dlatego nie jesteśmy w stanie skutecznie pomóc dzieciom z autyzmem i ASD, jeśli nie poznamy, jak funkcjonuje ich ośrodkowy układ nerwowy z mózgiem na czele – mówi Ewa Plura.
Jedna z kluczowych tez wykładu brzmiała: „Dziecko cierpi nie dlatego, że ma autyzm/ASD, ale dlatego, że my nie jesteśmy w stanie zrozumieć, jak pracuje jego mózg”.
Wykładowczyni ISP podkreśliła, że przyszłość pracy z osobami autystycznymi leży w holistycznym (całościowym) podejściu do terapii, w którą wprzęgnięta jest wiedza z różnych dziedzin nauki, w tym neuropsychologii i mikrobiologii.
Ewa Plura wyjaśniała, że zmysły (wzrok, słuch, węch, smak, dotyk, równowaga) człowiek ma po to, aby wychwytywać najistotniejsze informacje z otoczenia, potrzebne do przystosowania się, a więc przeżycia. Podobnie jest w świecie zwierząt. – Jest pewien gatunek ćmy, która wysyła dźwięki wysokiej częstotliwości. Dzięki temu zakłóca zdolność echolokacji u nietoperzy, które polują na te owady. Po prostu nietoperze nie są w stanie ich namierzyć – mówi Ewa Plura. – Jeśli widzę dziecko z autyzmem, które idzie szkolnym korytarzem, gwałtownie trzepocąc rękami, albo uczeń ten podskakuje czy porusza się na palcach, to wiem, że stara się przystosować, bo jego zmysł wzroku i równowagi nie działa prawidłowo. Stymuluje się więc ruchowo i dotykowo. Kiedy widzę, że gryzie swoją rękę do krwi, to wiem, że ma problem z adaptacją. Nie rozpoznaje bodźców, które są dla niego bezpieczne.
Pytanie o przyczyny występowania autyzmu wciąż pozostaje otwarte. Jedne z najnowszych badań wskazują na procesy zachodzące w ośrodkowym układzie nerwowym u dziecka w trzecim tygodniu życia. Odkryto, że u niektórych niemowląt występuje wtedy nieprawidłowa migracja neuronów. Komórek nerwowych jest mniej, a ich wypustki nie są odpowiedniej długości.
Według Ewy Plury terapia dziecka z autyzmem musi się opierać na dobrym rozeznaniu zaburzonego funkcjonowania jego zmysłów. Niestety, do dziś zdarzają się osoby, które określają uczniów, z którymi pracują, jako niegrzecznych czy leniwych. Generalnie dzieci autystyczne – na skutek zaburzonego przetwarzania bodźców z zewnątrz – są nadwrażliwe, pełne emocji, nad którymi nie panują, albo są wycofane. – Na początku nie zastanawiam się, jakimi metodami będę pracowała z danym dzieckiem. Kiedy wchodzi do gabinetu, muszę znaleźć złoty środek pomiędzy tymi skrajnościami i doprowadzić u dziecka do samoregulacji reakcji na bodźce zewnętrzne – mówi Ewa Plura.
– Czasem mniej znaczy więcej. Mózg zapamiętuje negatywne sytuacje, uczy się ich i skraca czas reakcji na taki negatywny bodziec. Jeśli pani kazała posprzątać w klasie i to wywołało po pięciu minutach silną agresję, to za dwa dni taka sama reakcja na polecenie posprzątania pojawi się po czterech minutach – mówi Ewa Plura.
Wykładowczyni ISP mówiła również o wytwarzaniu reakcji adaptacyjnych na różne bodźce. –Dotykam nosa dziecka, lekko. Jeśli ono odczytuje taki bodziec jako bezpieczny lub adaptuje się z czasem do niego, to delikatnie głaszczę po głowie. Może za pół roku to dziecko założy czapkę…
Omawiając szczegółowo rolę zmysłów w rozwoju poznawczym osób z autyzmem, Ewa Plura zwracała uwagę m.in. na to, że 90 proc. dzieci autystycznych nie raczkuje. Trudność sprawia im ruch naprzemienny (prawa ręka – lewa noga) i wodzenie wzrokiem za wyciąganymi do przodu rękoma. Również na późniejszych etapach rozwoju szwankuje koordynacja wzrokowo-ruchowa. Nasz mózg jest społeczny, ale osoby z autyzmem i ASD mają problemy z wchodzeniem w interakcje. Trudno im pojąć, że ja mogę myśleć inaczej niż oni. To samo dotyczy odczytywania uczuć.
Wreszcie to, co bywa udręką w przedszkolach i szkołach integracyjnych. Dzieci autystyczne nie są w stanie bawić się symbolicznie. Nie zwiną gazety w rulon, aby udawała lunetę czy trąbkę. Nie odnajdą się na balu przebierańców. Dziewczynka z autyzmem nie przebierze się w strój wróżki, bo nie potrafi się w nią wcielić, „wejść w jej buty”, posługiwać się różdżką czy wypowiadać zaklęcia.
Jak wziąć udział w webinarach?
- Weź udział w wydarzeniu ISP na Facebooku (kliknij).
- W dniu wydarzenia otrzymasz od Facebooka przypomnienie o webinarze.
- Wejdź w relację live dostępną w evencie lub na profilu ISP na Facebooku.
- Jeśli chcesz otrzymać zaświadczenie o udziale w webinarze (koszt 25 zł), wypełnij formularz zgłoszeniowy dostępny tutaj.
Harmonogram wykładów
21.10.2021 godz. 18.00-19.30
Webinar I – „Rola zmysłów w rozwoju poznawczym osób ze spektrum autyzmu"
- Jak odbieramy świat zmysłami?
- Proces integracji zmysłowej.
- Charakterystyka procesów poznawczych.
- Etapy rozwoju zmysłowego i funkcji poznawczych.
- Wskazania praktyczne.
3.11.2021 godz. 18.00–19.30
Webinar II – „Rola motoryki w rozwoju poznawczym osób ze spektrum autyzmu”
- Ruch – początek wszystkiego.
- Odruchy warunkujące prawidłowy rozwój.
- Charakterystyka zaburzeń odruchowych a problem z przystosowaniem społecznym.
- Problemy neurorozwojowe a problemy w uczeniu się.
- Wskazania praktyczne.
17.11.2021 godz. 18.00–19.30
Webinar III – „Rola zmysłu czucia w rozwoju poznawczym osób ze spektrum autyzmu”
- Dotyk a rozwój układu nerwowego.
- Dotyk formą komunikacji.
- Zaburzenia w obszarze zmysłu czucia.
- Dotyk w wymiarze terapeutycznym.
- Wskazania praktyczne.
1.12.2021 godz. 18.00–19.30
Webinar IV – „Znaczenie percepcji słuchowej w procesie uczenia się”
- Podstawowe funkcje przetwarzania słuchowego.
- Lateralizacja uszna.
- Niepowodzenia szkolne a zaburzenia przetwarzania słuchowego.
- Najnowsze metody i wsparcie terapeutyczne w pracy z dzieckiem.
- Wskazania praktyczne.
15.12.2021 godz. 18.00–19.30
Webinar V – „Rola funkcji wzrokowych w procesie poznawczym”
- Spostrzeganie wzrokowe.
- Rozwój przetwarzania wzrokowego a rozwój funkcji poznawczych.
- Funkcje wzrokowe w procesie uczenia się.
- Obserwacja funkcji wzrokowych u dzieci.
- Wskazania praktyczne.
Ewa Plura, wykładowca ISP, o sobie:
Od 25 lat jestem terapeutą i pedagogiem pracującym w szkołach i centrach terapii. Praca z dziećmi i młodzieżą z różnego rodzaju dysfunkcjami oraz problemami emocjonalnymi i rozwojowymi to fascynujący obszar wciąż nowych wyzwań i doświadczeń.
Pomoc tym dzieciom wymaga wielu różnych umiejętności i interdyscyplinarnej wiedzy, dlatego zostałam terapeutą: INPP, metody Johansena, Neuroflow, metody bilateralnej (certyfikaty międzynarodowe), integracji sensorycznej, funkcji wzrokowych, metody behawioralnej, przezczaszkowej stymulacji prądem stałym, komunikacji alternatywnych i wspomagającej, logopedą.
Szukałam również nowych terapeutycznych inspiracji i pedagogicznych rozwiązań w czasie wizyt studyjnych w USA. Obecnie jestem także wykładowcą akademickim, ponieważ chcę przekazać