Bliżej nauczyciela i innowacyjnych rozwiązań

19 czerwca 2020

Instytut Studiów Podyplomowych w Tychach zorganizował 17 czerwca bezpłatną konferencję online pt. „Więcej i bliżej. Jak nowoczesna edukacja wspiera nauczycieli”. Spotkanie odbyło się pod patronem merytorycznym Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Brzegu. Patronat medialny objął Kurier Nauczycielski.

Pierwszym prelegentem była Barbara Czarnota-Palenik, doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, adiunkt w GWSH w Katowicach w Katedrze Pedagogiki; wykładowca w Instytucie Studiów Podyplomowych. Pracuje m.in. jako pedagog i psychoterapeuta w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Tychach.

Dr Barbara Czarnota-Palenik mówiła skutecznej komunikacji w szkole. Aby była ona rzeczywiście skuteczna, dominujący model komunikacji jednokierunkowej powinien być zastąpiony modelem relacyjnym. Tak więc zamiast poleceń i informacji formułowanych przez dyrektora wobec nauczycieli oraz komunikowanych przez nauczycieli uczniom, powinny przeważać relacje partnerskie. Budowanie takich relacji nie jest łatwe.

Nie chodzi bowiem o zbytnie skracanie dystansu i bratanie się z uczniami. Kluczowe jest uznanie dziecka za partnera do rozmowy, mającego coś ważnego i ciekawego do powiedzenia.

Barbara Czarnota-Palenik przypomniała, że autorytet nikomu nie jest dany automatycznie. Dlatego nauczyciel musi nauczyć się aktywnego i zaangażowanego słuchania. Jeśli nauczyciel interesuje się tym, co uczeń mówi, diagnozuje jego uczucia, potrzeby i problemy, to relacja autorytet (mistrz) – uczeń jest możliwa.

Warto dzielić się z uczniem swoimi obserwacjami odnośnie jego zachowania i wyrażać swoje odczucia wobec tych zachowań. Ocenianie, moralizowanie, wzbudzanie poczucia winy, stosowanie gróźb jest mniej skuteczne. Komunikaty powinny być bezpośrednie, natychmiastowe i jasne.


Jako kolejna głos zabrała Izabela Dyrda, nauczyciel przedszkolny, wczesnoszkolny, oligofrenopedagog, arteterapeuta, absolwentka studiów edukacji niezależnej, prezes Fundacji Instytutu Studiów Podyplomowych Za Horyzont, wykładowca Akademii Muzycznej w Katowicach oraz Instytutu Studiów Podyplomowych.

Izabela Dyrda zwróciła uwagę na problem nadmiaru bodźców w edukacji i w wychowaniu dzieci. – Uczniowie osaczeni są obrazami ze smartfonów, tabletów i laptopów, nawet w wieku przedszkolnym, kiedy powinna obowiązywać bezwzględna abstynencja medialna – mówiła Izabela Dyrda.

Nadmiar bodźców wizualnych to jedno, a drugie to przemoc w nich występująca. Agresywne obrazy występują na zabawkach, ulicznych bilbordach, w reklamach czy nadrukach na ubraniach.

Podsuwanie uczniom gotowych obrazów powoduje, że stają się mniej kreatywni i szwankuje ich wyobraźnia. A przecież kiedy dzieciom czytamy książki lub opowiadamy im jakieś historie, to one w swoich głowach tworzą swój obraz tego, co im przekazujemy.

Uczniowie cierpią też na deficyt ruchu. Są niedotlenieni, bo nie wychodzą na dwór. Nie chodzi tylko o siedzenie przed komputerem. Izabela Dyrda uważa, że w polskich szkołach brakuje prac ręcznych. Dzieci i młodzież powinna wrócić do szkolnych pracowni i warsztatów (których nie ma). Dla ich kompletnego rozwoju wskazane są proste prace ogrodowe, praca w drewnie, w glinie. W każdej klasie powinna być miotła i szufelka, której uczniowie powinni używać.

Na zakończenie wykładu Izabela Dyrda zapowiedziała nową specjalność studiów podyplomowych w ISP: „wpieranie rozwoju dzieci i młodzieży poprzez sztukę oraz uczenie w działaniu”. Zajęcia, w większości praktyczne, prowadzić mają znani i cenieni wykładowcy.


Gościem specjalnym e-konferencji była dr Anuradha Iddagoda z Wydziału Zarządzania i Handlu Uniwersytetu Sri Jayewardenepura w Sri Lance. Ukończyła też studia MBA z zakresu zarządzania zasobami ludzkimi. Tytuł magistra technologii informatycznych uzyskała na Uniwersytecie Charlesa Sturta w Australii. W swoim wykładzie dr Iddagoda przedstawiła metodologię badań naukowych. Jej wystąpienie z angielskiego tłumaczył Piotr T. Nowakowski, profesor Uniwersytetu Rzeszowskiego.


Ostatni wystąpił Łukasz Bukowski, dyrektor Instytutu Studiów Podyplomowych w Tychach. Dyrektor ISP wspomniał o bardzo dynamicznym tempie zmian w sposobie nauczania w związku z epidemią koronawirusa. W dwa-trzy tygodnie wszystkie szkoły i uczelnie w Polsce musiał przestawić się na edukację online.

  • Jakie skutki ta sytuacja przyniesie dla pracy nauczycieli? – pytał Łukasz Bukowski. – Wydaję się, że to trwała zmiana, do której trzeba się przyzwyczaić i przygotować. Niewykluczone, iż we wrześniu lekcje i zajęcia na uczelniach nadal odbywać będą się zdalnie.

Alternatywą będzie też tzw. nauczanie hybrydowe. Uczniowie, słuchacze czy studenci, którzy czują się bezpiecznie, odbywać będą zajęcia w salach. Ci, którzy mają obawy, uczestniczyć będą w lekcjach czy wykładach online, w swoich domach.

  • Instytut Studiów Podyplomowych jest przygotowany do zmian w sposobie nauczania. ISP wkrótce też zaoferuje szkolenia dla nauczycieli z zakresu obsługi narzędzi do prowadzenia zajęć online – mówił Łukasz Bukowski.

Na zakończenie spotkania prowadzący odpowiadali na pytania uczestników e-konferencji, którzy mogli też skorzystać z promocji na studia podyplomowe w ISP.